روز شنبه نهم اسفندماه نمایندگان مجلس شورای اسلامی مصوب کردند که تعرفه «اینترنت پیام‌رسان‌های داخلی یک‌پنجم پیام‌رسان‌های خارجی» باشد. نمایندگان مجلس یازدهم در جریان بررسی بخش درآمدی لایحه بودجه سال ۱۴۰۰، دولت را مکلف کردند «نرخ تعرفه اینترنت را برای استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی ۲۰ درصد نرخ تعرفه‌های پیام‌رسان‌های خارجی تعیین و وصول نماید».
فارغ از تلاش مقامات قانون‌گذار و اجرایی کشور برای متقاعد کردن مردم به استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی، که محبوبیت کمی در میان کاربران دارد، با استفاده از اهرم مالی، یک نکته دیگر توجهات بسیاری از جمله دولتی‌ها را به این مصوبه جلب کرد و زمینه‌های انتقاد به آن را مهیا کرد؛ سکوت این مصوبه درباره «پیام‌رسان شاد» که ۲۰ میلیون معلم و دانش‌آموز از آن استفاده می‌کنند و هم‌اکنون رایگان است. نمایندگان مجلس هیچ توضیحی درباره شرایط استفاده دانش‌آموزان از این برنامه پیام‌رسان ارائه نکرده‌اند.
شاید تندترین واکنش به تصمیم نمایندگان مجلس از سوی وزیر ارتباطات بود که مصوبه نمایندگان مجلس یازدهم را «مصوبه‌ای ضد عدالت اجتماعی و مخالف مردم مناطق محروم توصیف کرد».
وزیر ارتباطات در صفحه شخصی‌اش نوشت: «این مصوبه چه اثراتی دارد: اول که دولت مدت‌هاست که استفاده از «شاد» را رایگان کرده است. چون در مصوبه جدید مجلس دولت مکلف شده است قیمت پیام رسان داخلی را ۲۰ درصد اینترنت لحاظ کند. عملا دولت دیگر اجازه رایگان کردن شاد را ندارد و از سال بعد استفاده از شاد صرفا با پرداخت هزینه ممکن است. به همی راحتی، مصوبه‌ای ضد عدالت اجتماعی و مخالف مردم مناطق محروم.»
وزیر ارتباطات پیش‌تر مشکل شکست پیام رسان‌های داخلی را در فیلترینگ تلگرام دانسته بود: «مدیران پیام‌رسان‌های داخلی به این اعتقاد دارند که فیلتر شدن تلگرام روند رشدشان را با وقفه مواجه کرده؛ نظر من نیز همین است که فرآیند فیلترینگ به رشد پیام‌رسان‌ها ضربه زده است.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
آنگونه که مقامات آموزشی در ایران می‌گویند در ابتدای سال تحصیلی نزدیک به چهارمیلیون دانش‌آموز در شبکه آموزش مجازی «شاد» نام‌نویسی نکردند و به معنایی از ادامه تحصیل بازماندند.
پس از همه‌گیری کرونا در ایران مقامات آموزشی تصمیم به راه‌اندازی شبکه آموزش مجازی یا همان «شاد» گرفته‌اند. این تصمیم البته برای بسیاری از دانش‌آموزان در مناطق محروم کارساز نبود و ناتوانی در دسترسی به وسایل مورد نیاز بهره‌گیری از این شبکه آموزش مجازی، مانند تلفن‌های هوشمند و یا تبلت، باعث ترک تحصیل تعداد بالایی از کودکان به‌خصوص در مناطق محروم کشور شد.
چندی پیش مدیرکل دفتر توسعه عدالت آموزشی و آموزش عشایر آموزش و پرورش درباره دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل دوره ابتدایی در سال تحصیلی جاری، گفته بوذ: « ۲۱۰ هزار دانش‌آموز بازمانده از تحصیل هستند که در سال‌های گذشته این رقم ۱۴۰ هزار نفر بود.»
گفته می‌شود در حال حاضر ۲۰ میلیون معلم و دانش‌آموز از شبکه شاد استفاده می‌کنند. هزینه استفاده از پیام رسان شاد برای معلمان و دانش آموزان رایگان است. وزیر آموزش و پرورش شهریور ماه امسال گفته بود «رایگان شدن اینترنت شبکه شاد محقق شده است، وزارت ارتباطات در کنار ما بود و کمک کرده و همراه ما خواهد بود.»
حالا و با مصوبه امروز مجلس مشخص نیست آیا استفاده از این پیام رسان رایگان باقی خواهد ماند یا تعرفه آن مثل سایر پیام رسان‌های داخلی ۲۰ درصد نرخ تعرفه پیام رسان‌های خارجی خواهد شد؟
جعفر قادری نماینده شیراز در مجلس شورای اسلامی و یکی از پیشنهاد دهندگان این طرح گفته است «برای حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی نرخ تعرفه پیام‌رسان‌های یک پنجم پیام‌رسان‌های خارجی تعیین شود و یکی از موضوعات مهم و کلیدی این است که بعد از کارهای خوبی که در زمینه طراحی نرم‌افزارها و پیام‌رسان‌های داخلی در کشور انجام شده متأسفانه حمایت لازم از ناحیه دولت برای پیام‌رسان‌های داخلی ایجاد نشده است.»
از سوی دیگر حسین فلاح جوشقانی معاون وزیر ارتباطات در پاسخ به توئیت یکی دیگر از نمایندگان موافق این مصوبه نوشت: «مصوبه‌ی شما ضد رایگان بودن پیام رسان‌های داخلی است. ضمنا اطلاق اینترنت به ترافیک پیام رسان داخلی، صحیح نیست. اینترنت، اینترنت است.»
به نظر می‌رسد تلاش‌های وسیع نمایندگان مجلس شورای اسلامی برای تحمیل کردن اینترنت ملی و محدود کردن دسترسی به پیام‌رسان‌های خارجی و محبوب اکثریت جامعه سرعتی مضاعف به خود گرفته است. از ابتدای روی کار آمدن مجلس یازدهم، زمزمه‌های بسیاری درباره احتمال فیلترشدن اینستاگرام از سوی نمایندگان مجلس مطرح بود. موضوعی که حتی باعث اختلاف‌نظرهای جدی وزیر ارتباطات و نمایندگان مجلس شورای اسلامی هم شد.
اوایل تیرماه امسال بود که نمایندگان مجلس در جلسه‌ای با وزیر ارتباطات «مدیریت فضای مجازی و فعال بودن اینستاگرام در کشور و سهم بالای این شبکه اجتماعی از کل ترافیک اینترنت در ایران» انتقادات شدیدی وارد آوردند تا جایی که یکی از نمایندگان رهاشدگی فضای مجازی را به یک «کودتای فرهنگی» تشبیه کرد.
